Navigatie in het document kan op de volgende manieren geschieden:

Door in het linker deelvenster door te klikken van hoofdonderwerp naar subonderwerpen, totdat het gewenste subonderwerp is bereikt.
Door het invoeren van een zoekterm.
Door binnen een eenmaal geopend artikel door te klikken op hyperlinks in de tekst.

Het handboek is ingedeeld in een vijftal hoofdonderwerpen:

In ‘Introductie’ worden definities en terminologie vastgelegd, wordt ingegaan op de geometrie van tunnels voor verschillende doeleinden en worden bouwmethoden beschreven.
In ‘Ontwerpaspecten’ worden allereerst de algemene eisen en beoordelingscriteria omschreven en wordt onderscheid gemaakt tussen de ontwerpaspecten voor de uitvoering en de uiteindelijk te bouwen constructie. Hierbij komen zowel aspecten waarmee rekening moet worden gehouden, als ontwerpmethoden aan bod.
In ‘Ontwerpaspecten Definitieve constructie’ en ‘Ontwerpaspecten Uitvoering’ komen de best practices aan bod, waarbij voor zover mogelijk onderscheid is gemaakt tussen tijdelijke en permanente constructies. Met tijdelijke constructies wordt hier vooral verwezen naar constructies die spelen in de bouwfase, dus onder dit hoofdonderwerp zijn de verschillende uitvoeringsprincipes ook uitgebreid terug te vinden.
In ‘Uitvoering’ tenslotte worden het uitvoeringsproces en verschillende uitvoeringsmethoden beschreven.

Probleemstelling

Versie 2015.1

Ontwerpaspecten » Ontwerpaspecten Definitieve constructie » Zink- en sluitvoegen afgezonken tunnels » Probleemstelling

Artikel nr. 96

Een zinktunnel wordt niet gebouwd op de locatie waar deze moet liggen. De af te zinken tunnel wordt gebouwd in een bouwdok, dat soms naast het tracé ligt (Heinenoordtunnel) maar soms ook heel ver weg (Wijkertunnel, die zelfs over zee werd getransporteerd). Ook kan de zinktunnel ter plaatse worden gebouwd door een deel van het tracé tijdelijk als een bouwdok in te richten (Zeeburgertunnel) of in de toerit. Deze laatste locatie is alleen nog maar toegepast voor aquaducten (Margriettunnel en aquaduct Alphen a/d rijn). Afhankelijk van de lengte van het afgezonken deel van de tunnel wordt deze, op economische en bouwtechnische gronden, verdeeld in een aantal tunnelelementen die later één voor één worden afgezonken en waterdicht aan moeten sluiten. De aansluitvlakken worden de zinkvoegen genoemd.

Voor het afzinken van het laatste tunnelelement is extra ruimte nodig voor de manoeuvreerbaarheid (toleranties) om veilig te kunnen afzinken tussen twee elementen (of element en landhoofd). Hierdoor ontstaat, na het aansluiten van dat tunnelelement op het voorgaande, aan de andere zijde van het tunnelelement, een opening van circa 1,20 m die de sluitvoeg wordt genoemd. Deze sluitvoeg ligt tussen twee tunnelelementen of tussen een tunnelelement en het landhoofd (of overgangsgedeelte). Dit laatste is meestal niet het geval omdat er voldoende waterdiepte of ruimte naast het element moet zijn om het laatste element op zijn plaats te leggen.

Voegen van afgezonken tunnels moeten de volgende functies vervullen:

de tunnelelementen moeten op elkaar aan kunnen sluiten;
er dient een waterdichte constructie gemaakt te worden;
er moeten geringe bewegingen loodrecht op het voegvlak mogelijk zijn;
er moeten geringe rotaties loodrecht op as tunnel mogelijk zijn;
de verschilverplaatsing en -rotatie in de voegen moeten worden voorkomen.

Op deze manier vormen de moten van de tunnelelementen een waterdichte ”kettinglijn” waarbij de zink- en sluitvoegen samen met de mootvoegen de schakels vormen. Onderstaand worden achtereenvolgens deze verschillende voegtypen beschreven.

Zink- en sluitvoegen afgezonken tunnels

Zinkvoeg