Ten aanzien van het langshellingspercentage komen achtereenvolgens aan de orde:
- de wegcategorie;
- de relatie tussen hoogteverschil en som van de holle en bolle boog;
- de relatie holle boog en bodembreedte vaarweg;
- het vervoer van gevaarlijke stoffen;
- de wijze van aangeven van het hellingspercentage;
- de kosten;
- het snelheidsverval versus de verkeersveiligheid.
Wegcategorie
Het langshellingspercentage als functie van de wegcategorie bedraagt:
- wegcategorie III: 4 %
- wegcategorie IV: 5 %
- wegcategorie V: 5 %
- wegcategorie VI: 6 %
In heuvelachtig gebied kunnen hogere percentages voorkomen (maximaal 12 %).
Relatie tussen hoogteverschil en som van de holle en bolle boog
Het hellingspercentage dat maximaal mogelijk is, kan worden berekend met behulp van onderstaande formule:
waarin:
p = het maximaal mogelijke hellingspercentage (%)
Rh + Rb = de som der boogstralen van de holle en bolle boog (m)
D H = te overwinnen hoogteverschil (m)
Relatie holle boog en bodembreedte vaarweg
Bij brede vaarroutes, waarbij aanpassing van het bodemprofiel bezwaarlijk is, zou eventueel als alternatief ontwerp een min of meer horizontaal gedeelte in het dieper gelegen deel van de tunnel kunnen worden overwogen.
Vervoer gevaarlijke stoffen
Bij vervoer gevaarlijke stoffen door tunnels wordt aanbevolen om aan te houden:
waarin:
l = het langshellingspercentage
d = het dwarshellingspercentage
b = de breedte tussen de geleideprofielen (m)
Deze formule wordt pas relevant bij zeer grote breedte tussen de geleideprofielen.
Wijze van aangeven van het hellingspercentage
Voor de minimumsnelheid in de opgaande helling is niet het maximale hellingspercentage bepalend maar het gemiddelde hellingspercentage. Er geldt:
waarin:
p = hellingspercentage
h = hoogteverschil (m)
L = lengte van de helling (m)
Kosten
Een gunstig effect op de kosten is het vergroten van het gebruikelijke hellingspercentage van 4,5 % tot het maximaal mogelijke percentage op basis van ruimtelijke mogelijkheden en zichtcriteria. Bij hellingspercentages > 6 % neemt de verkeersveiligheid af. Bij het vergroten van het gebruikelijke hellingspercentage van 4,5 % zal wel bij ontwerpsnelheden van 100 en 80 km/h een extra verlaging van de rijsnelheid optreden van circa 3 tot 8 km/h.
Snelheidsverval – Verkeersveiligheid
Voor de toename van pae’s (personen-auto equivalenten) voor vrachtauto’s zie tabel 21.1.
Op vlak terrein wordt voor een vrachtauto maximaal 2,5 pae gerekend. SIMVRA is een computerprogramma dat het snelheidsverval van vrachtauto’s berekent. Het snelheidsverval heeft consequenties voor capaciteit wegvak en is bepalend voor al dan niet toepassen van kruip- respectievelijk inhaalstrook.
Lengte van de helling (m) |
Hellingspercentage |
|||
3% |
4% |
5% |
6% |
|
0 – 500 500 – 750 750 – 1000 1000 – 1500 |
2 2 3 4 |
2 2,5 4 5 |
2 3 5 8 |
2 4 8 8 |