Navigatie in het document kan op de volgende manieren geschieden:

  • Door in het linker deelvenster door te klikken van hoofdonderwerp naar subonderwerpen, totdat het gewenste subonderwerp is bereikt.
  • Door het invoeren van een zoekterm.
  • Door binnen een eenmaal geopend artikel door te klikken op hyperlinks in de tekst.

Het handboek is ingedeeld in een vijftal hoofdonderwerpen:

  • In ‘Introductie’ worden definities en terminologie vastgelegd, wordt ingegaan op de geometrie van tunnels voor verschillende doeleinden en worden bouwmethoden beschreven.
  • In ‘Ontwerpaspecten’ worden allereerst de algemene eisen en beoordelingscriteria omschreven en wordt onderscheid gemaakt tussen de ontwerpaspecten voor de uitvoering en de uiteindelijk te bouwen constructie. Hierbij komen zowel aspecten waarmee rekening moet worden gehouden, als ontwerpmethoden aan bod.
  • In ‘Ontwerpaspecten Definitieve constructie’ en ‘Ontwerpaspecten Uitvoering’ komen de best practices aan bod, waarbij voor zover mogelijk onderscheid is gemaakt tussen tijdelijke en permanente constructies. Met tijdelijke constructies wordt hier vooral verwezen naar constructies die spelen in de bouwfase, dus onder dit hoofdonderwerp zijn de verschillende uitvoeringsprincipes ook uitgebreid terug te vinden.
  • In ‘Uitvoering’ tenslotte worden het uitvoeringsproces en verschillende uitvoeringsmethoden beschreven.

Ten gevolge van werkende sprinklers wordt het zicht onmiddellijk gereduceerd tot circa 10 m. Een combinatie van rook, waterdruppels en stoom reduceert de zichtbaarheid. Voordat de sprinklers aangezet kunnen worden dient het verkeer zodoende stilgezet te worden om ongelukken te voorkomen ten gevolge van verminderd zicht. Met dit systeem kunnen nauwelijks branden in voertuigen worden geblust. Hierbij worden andere voertuigen gekoeld, waardoor het risico van het overslaan van brand verminderd. Dit systeem is duur in installatie en onderhoud. Dit systeem is uiteraard afhankelijk van eventuele aanwezigheid van wind in de tunnel. Volgens een rapport met een studie van tunnels in Japan “Sprinklers in Japanese Road Tunnels – Final report” zijn er geen gevallen bekend waar de sprinklers niet goed functioneren of gedeeltelijk functioneren gedurende een tunnelbrand. Omdat de leidingen gevuld zijn met water is de kans op beschadiging, ten gevolge van de invloed van hitte van de brand, van de kabels- en leidingen beperkt.

Bij de Betuweroute zijn de tunnels, naast schuimblussers, van een sprinklerinstallatie voorzien. Door middel van een proef is aangetoond dat een sprinklerinstallatie in staat is het beton zodanig te koelen dat de temperatuur op het verder onbeschermde betonoppervlak beduidend lager dan 100 °C blijft, waardoor de wapening koel blijft en geen afspatten optreedt. Veel aandacht moet worden gegeven aan de betrouwbaarheid van het sprinklersysteem. In principe kan met (automatische) blussystemen, die voorkomen dat een grote brand ontstaat, in feite hetzelfde worden bereikt. Bij toepassing dienen echter hoge eisen te worden gesteld aan de effectiviteit en betrouwbaarheid.

Voordelen:

  • Het is een actief veiligheidssysteem dat snel in werking treedt bij een brand.
  • Sprinklers koelen sterk af.
  • Besparing op blusinstallatie.
  • Weinig reparatiewerkzaamheden.

Nadelen:

  • Zichtbeperking.
  • Een beschadiging van het wateraanvoermechanisme, bedieningsafsluiters of ondeskundige behandeling zou het systeem buiten werking kunnen stellen.
  • De waterkelder dient berekend te zijn op een dergelijk grote hoeveelheid water.
  • Er dient een groot waterreservoir aanwezig te zijn.
  • Installatie en onderhoud zijn duur.
  • Stoomvorming die het zicht belemmert.
  • Voertuigbrand wordt niet geblust.
  • Betrouwbare branddetectiesysteem nodig.

Aspecten ten aanzien van de RAMS-score

Tabel 4-9

Variant

Sprinklers

R

Reliability
(Betrouwbaarheid)

Goed, mits deze op een correcte wijze zijn aangebracht

A

Availability
(Beschikbaarheid)

Gelimiteerd, i.v.m. benodigde inspecties

M

Maintainability
(Onderhoudbaarheid)

Matig, er is veel onderhoud nodig om de werking van de sprinklers te kunnen garanderen

S

Safety
(Veiligheid)

Goed, mits deze op een correcte wijze zijn aangebracht